Игорь Рассоха

       Библиотека портала ХРОНОС: всемирная история в интернете

       РУМЯНЦЕВСКИЙ МУЗЕЙ

> ПОРТАЛ RUMMUSEUM.RU > БИБЛИОТЕКА ХРОНОСА > КНИЖНЫЙ КАТАЛОГ Р >


Игорь Рассоха

2010 г.

БИБЛИОТЕКА ХРОНОСА


БИБЛИОТЕКА
А: Айзатуллин, Аксаков, Алданов...
Б: Бажанов, Базарный, Базили...
В: Васильев, Введенский, Вернадский...
Г: Гавриил, Галактионова, Ганин, Гапон...
Д: Давыдов, Дан, Данилевский, Дебольский...
Е, Ё: Елизарова, Ермолов, Ермушин...
Ж: Жид, Жуков, Журавель...
З: Зазубрин, Зензинов, Земсков...
И: Иванов, Иванов-Разумник, Иванюк, Ильин...
К: Карамзин, Кара-Мурза, Караулов...
Л: Лев Диакон, Левицкий, Ленин...
М: Мавродин, Майорова, Макаров...
Н: Нагорный Карабах..., Назимова, Несмелов, Нестор...
О: Оболенский, Овсянников, Ортега-и-Гассет, Оруэлл...
П: Павлов, Панова, Пахомкина...
Р: Радек, Рассел, Рассоха...
С: Савельев, Савинков, Сахаров, Север...
Т: Тарасов, Тарнава, Тартаковский, Татищев...
У: Уваров, Усманов, Успенский, Устрялов, Уткин...
Ф: Федоров, Фейхтвангер, Финкер, Флоренский...
Х: Хилльгрубер, Хлобустов, Хрущев...
Ц: Царегородцев, Церетели, Цеткин, Цундел...
Ч: Чемберлен, Чернов, Чижов...
Ш, Щ: Шамбаров, Шаповлов, Швед...
Э: Энгельс...
Ю: Юнгер, Юсупов...
Я: Яковлев, Якуб, Яременко...

Родственные проекты:
ХРОНОС
ФОРУМ
ИЗМЫ
ДО 1917 ГОДА
РУССКОЕ ПОЛЕ
ДОКУМЕНТЫ XX ВЕКА
ПОНЯТИЯ И КАТЕГОРИИ

Игорь Рассоха

Методика выявления древнейшего родства языков путем сравнения их базовой лексики с ностратической и сино-кавказской реконструкциями

Выявление дальнего родства языков методом сравнения 100-понятийных списков их базовой лексики с соответствующими по значению списками слов ностратической и сино-кавказской реконструкций

Приложение ІI.

Рабочая таблица

для сравнения 100-понятийных списков реальных языков с ностратической и сино-кавказской реконструкциями

английский

русский

ностратич.

реконструкции  Старостина /   Долгопольского

cино-кавказская реконструкция Старостина

венгерский

хауса

латинский

английский перевернутый

1. all

все

ḳVĺwV

wV(n)CV

wić/ć̣V ˜

wEńć/ć̣V

HVƛ̣V

V́nƛ̣V

az egesz

az összes

minden

duka

omnes

man

2. ashes

зола

gʷVlV

kuz^mV

kuḷV

kawḷV

nü(j)di

ṗVlV

pe/Uĺu/ü(-ńE)

ṭVṭV

láqū

hamu

toka

raushi

cinis

favilla

many

3. bark (of a tree)

кора (дерева)

cvlV

gwVrV

ḲorE

koja

ḲopV

Ḳo(')ap[U]

q̇EwV

KurcV (˜-c`-)

ḳerV

ḳuLV

ḳVrṗV

lVṗV

sVdV

ṭUgV ( ˜ -H-)

QwVnV

q̇wăɫV́  xḳħɨ́(w)ri

kereg

ɓawo

ɓamɓaro-ki

kwarɗe

cortex

testa

tunica

induviae- arboris

meat

4. belly

живот

ʔudV

bUrV

bVdV

CiṗV

bodV

gUtV / kUtV

gwVlV

gol[ʔ]V

Ḳarbi

kuŋV

ḳVrgV

pVKV

wa[n]čV

wan̄Z[a] ˜ wAn̄CV

wVnṭV

wAtV

bVnḳwĂ

( ˜ ṗ-, -xḳ-)  dulV

ƛwɨ̆nʔi (˜-e)  ɨ̄́rŁV

qwá[t]ā (˜-ĕ-)

has

ciki

venter

abdomen

alvus

uterus

moon

5. big

большой

ʔvmbV

bVtV ?

ʔvnV

č`oḳV ( ˜ -q̇-)

manga

mVHV

mVkV

mEkʕE

pVKV

tVdV

wol[a] 

waḷa

wVnV

bērčV̆́ ( ˜ -ǝ̄-)  č̣HǝqwV

dV́HV

ɦăẋÉ

ṗV̆HV

TVrV

nagy

babba

ɓangwal

bunƙume-m

amplus

magnus

grandis

altus

cuba

 

mountain

6. bird

птица

HVwjV

ɦnɨ̄́[ć̣]ĭ

˜ ɦ[ć̣]ɨ̄́nĭ

šV́xḳV

ṭɨ̆mhV̄́

madar

tsuntsu

avis

volatile

ales

praepes

volucris

mouth

7. bite

кусать

c`VXV ?

kikV

ṭVHmV

ṭo/aɣmV

Hé̆mxGA

harapni

ciza

gatsa

wawara

mordēre

mandere

name

8. black

черный

ʔVbV ?

ḳUkE

ḳarV

ḳUmV

mVCHV

sVrV

ć̣VŋdV

Hč̣ōlV̄

rVmV

xḳărV́

fekete

baƙi

niger

ater

pullus

fuscus

fuligineus

corvinus

piceus

anthracinus

neck

9. blood

кровь

ʔVsxV

bUjlV ?

ḳurV

ḳVnV

mVLV

wirV

ć̣āŁwV̆́

gVrV

hwĭʔnV

ƛĔwŋV

ver

jini

sanguis

cruor

haema

new

10. bone

кость

girV

HV(w)[č`]V

ɣUč̣V

ḳač`V

ḳ[o]č̣V

ḳVmV ?

ṗVjNV

ṗVrV(ḳV)

ṭVgwV

ʡǝ̆́mdV   ʡǝ̆́mtV

ɫäk_ā

xḳweńV̆́

csont

ƙashi

os

 

night

11.breast

грудь

ʔedV

ʔudV

[c]V(n)ʒwV

koḳV

g/koḲE(rV)

ḳerdV

mälgi

mVńV

mEʔawuńV

ṗome

boŋE

Gwălɦē

mǝ̄́mV

nōmqī́

qVdV́  ( ˜ xq-)

mell

gaba

ƙirji

pectus

nose

12. burn

жечь

ʔumV ?

BuKV

CuxLV

CVlV

cwVwV

HvwcwV

c̣^Vħw[i]

dekO

ṭokVʔV

ṭo[h](V)kV

gUrV

Hase

HenkV

Howri

kVṭV

kVwrV

ḳVju

ḳVńV

ḳVrV

/ḳ/alV

ḲEy(a)ḷa

nü(j)di

nVjV

ŋera

ṗaĺV

ṗVdwV

ṗVrV

qoṭi

qo(ha)ṭV

swVdwV

ṭülV

wVrV  

war[i]

ʒ́En̄V 

ʒajŋa ?

bVlV ( ˜ -ɫ-)  HV̆pV́

QwVɫV

egethi

ƙona

ci

exurěre

urere

torrēre

not

13. claw

коготь

č`wVṗV

Goǹ(V)Ga

sǝ̄́nŏ

karom

ƙambori

ƙumba

akaifa

unguis

one

14.cloud

облако

bVl(w)V

ɣVrbV

HaḳumV

ḳümV(-Tä)

nVbV

ṭVgV

mărƛwÁ

felhő

girgije

gajimare

nubes

nebula

nimbus

person

15. cold

холодный

ʔvbV

CalV

gImV

gVlV

jVkV

KurV

küĺV

ḳVjŋV

q̇(Uy)igŋU

ḳVṗV

ńVńkV

SvŋV

tVŋV

tUmV

swVgV (-H-)

wVĺV

[z]VrV

śVriẋKa

QVmV ; rV́GwV(r)  

(˜ -xGw-)  šṭwÉHV 

xgVHV

HVxgV

hideg

na

sanyi

frigidus

algidus

gelidus

hibernus

hiemalis

nivalis

rain

16. come

приходить

JvmV

kal̄(ʔ)V

ʒwVHV

ʒ́iXV

HVrV

Huq̇Ŭn

ić̣(w)Ĕ́

Vmƛ̣V

(oda)men-ni

idejönni

zo

tafo

damfaro

venire

red

17. die

умирать

č`VḳV

kolʔa

m[ä]rV

HmoŋV

ilqwV

iwƛ̣Ĕ

haldokoln-i

mutu

rasu

mace

ƙaura

decedere

defungi

mori

road

18. dog

собака

KUCV

ḲüjnA

Ḳüy(a)n̄V

ḳVpV ?

ŋindV

ŋVḳV

[z]VɣlV ?

ʒaɣiĺ/ḷV

čɨrbV́

ẋHwĭ́je

kutia

eb

kare

canis

root

19. drink

пить

HvṗV

jVgU

yugE

ʕ[E]gu

ṗVHV

tVrV

tar(')a

UNV

q[u]mʔV

s̄UḲV

ʔúqwV

dVnV

HVmV

inni

sha

bibere

potare

sumere

haurire

round

20. dry

сухой

gwVlV

k`Vk`V

ḳVjwV(rV)

ḳVs(w)V

sušV

ṭVrV

í-xGĂr-

xGéxGV

szaraz

busheva

siccus

aridus

exaridus

assus

sudus

sand

21. ear

ухо

KvrWV

ḳiwlV

sVtVmV

ʕwănʕV̆

ŁVHɫV

fül

kunne

auris

say

22. earth

земля

DVG-

dEqV

ṭuḲ[a]

magV

ńālV

niwĺa

ṭVŕV

wVtV   wAtV

č̣HādwV́

ɦénšwĭ

lhĭ́mŁwɨ̆

ṗV́mV̄

q̇ä̆rḗ ( ˜ xq̇-)

föld

ƙasa

terra

tellus

humus

plaga

see

23. eat

есть

ʔitV

ʔitE

č`VmV ?

ḳVmV

UNV

ʒeGV

sEg/kV

ʒu/owV

ʔikwV́n-

íʡwVl-

V́c̣V

enni

ci

edere

vesci

pappare

seed

24. egg

яйцо

mu(n)tV

muǹa(-t/dV)

[w]umur[T]V

ṭUĺV

ṭVɫV

tojas

ƙwai

ovum

sit

25. eye

глаз

ʔvnjV

HuḲa

ʡwĭlʡí

wĕmq̇V́ ( ˜ -xq̇-)

szem

ido

oculus

acies

lumen

gena

skin

26. fat (noun)

жир

c`ebV

kUrV

gwVjV

koyʕ[o]

ḲE[w]aŕ(w)i

lVɣV

mVjrV

ṗVxV

swVĺV

sil̄V

CVwV

c̣īnʎV ( ˜ sṭ-)

zsir

giris

mail

adeps

axungia

pingue

sleep

27. feather

перо

[ṗ]ur(y)V

ṗVĺV

[p]ilV

swV(n)čV

[ś]ä(N)[ʒ]V

ħā́lsV̄ (˜-ɨ̄-,-ī-)

pɨ̆dwV    bɨ̆twV  ṗVħVɫV

toll

gashi

penna

pluma

small

28. fire

огонь

ʔumV ?

dʷVɣV

t[e]ɣw[a]

ṭokVʔV

ṭo[h](V)kV

gVlV

HenkV

ʔu[w]rV

lVmV

nVjV

nVlV

ŋera

ṗVrV

ṗVxwV

qoṭi

qo(ha)ṭV

ṭUl̄V

zVcwxV

[ʒ́]VcẋaLV

ʒ́išV

ʒ́En̄V

c̣ăjɨ̆

ṗV́gwV (˜-ḳw-)  ẋwVdV ( ˜ Gw-)

tűz

wuta

ignis

flamma

focus

ardor

vapor

smoke

29. fish

рыба

ʔaṭV

dVgV

doTgiʔu

mEn̄i

n(́)VrV

PVjV ?

P_ayV

xŋwaŋħV

hal

kifi

piscis

stay

30. fly

летать

lVPV

ṗarV

tE[ṗ]V

HV̄xkV́

pɨ́rV

repülni

szallni

tashi sama

volare

star

31. foot

нога

pVĺkV

ṗVHdV

bɨ̆mɫV̆́  č̣V́[l]xḳwV  gwēʒV

kHwV̆́nšV  ʎĕɫħV

mɦǟƛá̆ (˜-ǝ̆)

ṭwīɦV̄ 

ɦīṭwV̆

lab

ƙafa

pes

crus

stone

32. full

полный

cwalV

HVp`V ?

kVnV

ḳOṗV

mVrV

tVdV

tVrV

t/ṭürʡV ˜ t/ṭurʡE

ṭVngV

wV(n)CV

bVɫV

ɦŏsṭV́

teli

cikake

tuntsume-me

na jimla

kamili

completus

plenus

locuples

 

sun

33. give

давать

be[rH]u

cwVHV

dwV[H]V

toHo

˜ taHo

k`od[e]

VḳV

ŋVxwV

ĭŁ_V

VmVn

adni

ba

ba da

bayar da

dare

swim

34. good

хороший

ʔvjV

bVŕV

bVtV

šüwA

šuwE

wVlV

žVjŋV

ǯarE

ʡV(n)ǯV HV́[q]wV mVrHV

jo

daɗi

kyau

gari

bonus

probus

 

tail

35. green

зеленый

k[Eho]ḳa

ńȫĺe

wišV

śVŋV (?)

zöld

algashi

kore

viridis

that

36. hair

волосы

burV

Ḳila

k`VSV

mVńcV ( ˜ -c`-)

ńä[w(ŋ)]a

ńäwGa

nVwrV

ŋVjV

pUdV

p`un(́)V

[p]ilV

sVHrV

ṭüKV

swV(n)čV

tVmV

ṭVrV

xulV

burV

ć̣ħwǝ̄rǝ́  c̣ɦwä̆mḗ

jVkV  

kɨ̆wrV́ 

 mǝ̆č̣u

 mŏwẋḗ

mVɫV ( ˜ -ʎ-) 

niHV (?niŋHV)  pVwV ( ˜ ṗ-)

haj

gasu

suma

capillus

crines

coma

juba

pilus

this

37. hand

рука

gepčwV 

gä[p]sA

mVńV ( / mVń-rV?)

ŋVlV ?

udV

bHaxḳV́ 

fVmḳV

kwīlʡɨ́

ŕVŋHV

ẋV̆ɫHé

kez

kar

hannu

manus

brachium

palma

ulna

lacertus

tongue

38. head

голова

ḳapV

pVNV ?

q̇irV

ṭolV

ṭo/al̄ʡa(-ka)

ṭVrV

wVṭV(mV)

ć̣V́qV̆

ɦwōmdV

ḳÚHV

wĕnƛ̣V́

fej

 

kail

caput

tooth

39.hear

слышать

alV   

goR[X]E

ḳiwlV

sVmV

Son̄V

sVtVmV

sVmV

eƛú 

-VdV

erthi

ji

audire

accipere

 

tree

40. heart

(organ)

сердце

kuŋV

ḳerdV

lVŋ(d)V

sVʎV(mV)

s^üz^ʕä

rĕḳwĭ́

sziv

zusiya

cor

mens

pectus

medulla

viscus

two

41. horn

рог

mukTV

mVjŋV

mVrgV

ƛwɨ̆́rV

q̇_ūrV ( ˜ G_-)

xq̇wĕmV

ẋqwērhV́

szarv

ƙaho

cornu

walk

42. I

я

ʔVkV

ʔvgV

mi

ŋV

ŋV

zV

en

 

ni

ego

warm

43. kill

убивать

ʔewV

HwelV

KolV

q̇ola

V̄HwV́

ölni

gyilkölni

agionütni

megölni

kashe

halaka

yanka

caedere

occidere

 

water

44. knee

колено

bVl(m)V

küjnV

sVnV

ṭUŕV

ṭVgwV

bV́stV

ƛwilV

terd

gwiwa

geniculum

genu

poples

we

45. know

знать

cwVnV

c[ü]ŋV

g(w)enV

sVnV

c^eʔNV

ṭanV

šVḳV

Saħk[a]

ṭumV

wEdwV

alg[w]Ăn (?)

ămsṭE

Hǝ́ẋVr-

ĭxq̇(w)Ḗ

tudni

isterni

sani

shina

no(vi)sse

scire

tongēre

what

46. leaf

лист

bolV

HelV

ḳAP_V

lVṗV

pVrV

bärʡV

po/urV

ʕapālxq̇wĔ́

ƛ̣ačă

ƛ̣ăpĭ́

ƛ̣wǝ̆rHV́

lap

level

falevel

ganie

folium

white

47. lie (as in a bed)

лежать

kvlV

ḳVwjV

lVgV

ŋuhy[a]

ṗVḳV

ṭaq̇U

áqwV

aẋV

VgV́ɫ-

feküdni

kwanta

riginginta

cubare

jacere

who

48. liver

печень

mVḳV

cwä̆́jŋĕ

Hƛ̣älV́

KV́ɫV

maj

hanta

jecur

hepar

woman

49. long

длинный

gurV

ŋVlV

pVdV

ṗuʔ[a]dV(-RV)

tel(ḥ)V

ṭUrXV

wVŕV

HŭxqwV́

ɫujsV

qāʡVrV ( ˜ xq-)

ẋwVɫV́

hosszu

tsawo

dogo

longus procerus  prolixus promissus

yellow

50. louse

вошь

pVN(T)V ?

biṭV

ṗVnǯV

sajrV

ṭäjV

ʔǝmkV

šǟ́rɨ̄ (˜ -ū) xq̇ǟ́ŋʔV̆

tetu

kwarkwat-a

pedis

tinea

thou

51. man (adult male)

мужчина

mänV

mVSV

NajRV

`n̄VyäŕV

ẋwīre

wiẋRV

ćwĕjo

GĀc̣Ĕ

Hĭr(V)ḳwE [k]wV̆́n[ṭ]V mV̄nxV

ferfi

miji/maza

namiji

mutum

vir

homo

mas

all

52. many

много

manga

mVHV

ṗalV

jonHV

kʷVndV ? ɫăw(x)qV

sok

yawa

dama

tinjim

kindim

multum

nimio

ashes

53. meat

мясо

ʔomsV

lemV

mVḳV

ńVḳV(rV)

sUḳV

s^ü/iKV

s^i[ĺ]wV

hwnĕrq̇ŭ́

TVʎV

ǯä̆ǯV́

hus

nama

caro

viscus

 

bark

54. moon

луна

dV[š]tV ?

dvštE

ṭVlgV(nV)

tEŋgVḷ/ĺV

HVlV

śHVlʔV wǝ̆́ŋc̣ŏ

hold

wata

luna

belly

55. mountain

гора

balV

gʷVrV

malV

mVtV

ṗVrV

wVrV

ʡá̆[x]qVwV muɦa[ɫ]V  swĕ́nV

wǝ̄sté

hegi

tudu

dutse

mons

big

56. mouth

рот

ʔvpV  

ʔe/iṗV

č`VmV ?

egV-[r]-

HvwV

k`VCV

mVŋV

[s]UwV

xamŋV

č̣wV̆́ɫHV ( ˜ šṭ-) 

ḳwēmṭī

śwénḳV

szaj

baki

mabari

os

bird

57. name

имя

ĺVm(ŋ)V

ṗVtV

HixqwV (˜ -xq̇w-)

ʒwĕ́rhɨ̆

nev

suna

nomen

vocabulum

appellatio

bite

58. neck

шея

čwVĺV

s^ül̄i ˜ ś-

kUri[ħ]u

HvŋV

kV[z]V

ḳüZ/CV(-RV)

ḳVlV

mojnV

mVḳV

nVKV

ćwĭrs_V [G]wV́nGwV̄

nyak

wuya

cervix

collum

black

59. new

новый

CvrV

nVwV

n̄Ew(y)V

wVlV

žVjŋV

c̣ä̆ŋʔV́

ej

ejjel

sabo

novus

modernus

recens

repens

blood

60. night

ночь

ʔamV

HudV

HüwdV

kVcwV ( ˜ -čw-)

lVlV

nVḳV

sVrV

zVNV

śi/üNV(-kV)

ʔlēƛă

ɦ[ć]wínV

ṗV̆sV́ (˜-ś-)

ejszaka-kankent

dare

nox

bone

61. nose

нос

cwVxrV

ḳVŋV

mVŋV

newRV

ṭVŋV

wiKV (?ujKV)

mɨ̆ɦwVlV

qHwánqwV xVnV

(? HVnV)

orr

hanci

nasus

naris

breast

62. not

нет

ʔe

ʔvlV

ʔvnV

ma

ǹi

bV

ɦwV

ma ( ˜ -ǝ)

nem

a'a

babu

non

immo

haud

ni

ne

burn

63. one

один

ʔudV

ʔvrV

dwV(j)ḳV

HVcǝ̆́

egy

ɗaya

unus

claw

64. person (human being)

человек

ḳUĺV

ćwĕjo

mV̄nxV

ember

mutum

homo

vir

mortalis

cloud

65. rain

дождь

aga

musV ?

mvnV

mVrVgV

tälwA

c̣_ădV ( ˜ sṭ_-)

ŭGwV

rĕ́nƛ̣wV̆

eső

ruwan- sama

pluvia

imber

cold

66. red

красный

ḳurV

ṗVlV

P_ulʡ/ħ[ü]

HVrV

ɦwVmṭV

piros

vörös

ja

ruber rubens

rutilus

coccineus

cerasinus

sanguineus

come

67. road

дорога

ʔur(H)V

gwVCV

mVrV

ṭVŕgV

däR[h]VkV

däR[h]Vga

ṭEŕgE

Gwā́[ṭ]V̆ HrenxmV (?) Hrḗmq̇ĭ ( ˜ -xq̇-) xq̇ɨ́xqǝ̄ (˜ -ā)

gāŋwV̄

ut

utak

hania

via

iter

cursus

die

68. root

корень

ḲurV

ḳUjḳV

m[u]rḳV(-ŋḳV)

mVrḳV ?

ŋǖŋṭe

SirV

ʒ^irwV

š[e]R(V)mu

tV(H)mV

wVńc`wV

wVr[t]V

weRaH(V)tV

[c]Vr(V)č̣V Hĭƛ̣ī́wVɫV̄ mHănV

mɨ̆́rqwă

( ˜ -xq-, -ā-, -ǝ̆)

gyöker

saiwa

cira

radix

truncus

stirps

dog

69. round

круглый

ḳErV

ḳoĺV

moŋV

ṭompV

bV́lV (˜ -ʎ-)

kerek

köralaku

gömbölyű

madauwar

circularis

rotundus

orbiculatus

globosus

sphaericus

teres

drink

70. sand

песок

čajV ( ˜ č`-)

Haĺi

ki[ǯ]V

[k][ü]šʔV

kUmV

ḲumV

jV́mćV

swVré

homok

rairai

yashi

arena

sabulo

dry

71. say

говорить

čVwV ( ˜ č`-)

[s^]aNa

šoḲ[U]

tVHV

teʔq[ü]

ṭVlV

wVḳV

HíŁV

ēmcŪ́

beszelni

faɗa

magana

taɗi

dicere

dictare

ear

72. see

видеть

ʔincV

ʔvnjV

ʔvwʒwV(HV)

čurV ( ˜ č`-)

č̣uʕŕV 

č̣uŕʕV

gUrV

gAǹ/ńV

kin̄hU

kihn̄U

HuḲa

HwVjV

ń[e]ẋa

PvkV

silV

šVḳV

s^EḲU

wEdwV

w[i]t[ɣ]V

dVŋV

axgwV

Hā́rq̇Vn

latni

gani

duba

videre

cernere

earth

73. seed

семена

nUŕV

pVč`V

ṗVrV

mǝ̆hwV

(x)qwōrnV́

( ˜ -ɨ-)

mag

iri

semen

semina

eat

74. sit

сидеть

ṭVgV

manV

eʔ(w)Vr

ixq̇wV́

VṭwV(ŋ)

ülni

zauna

sedēre

egg

75. skin

кожа

gwVrV

ḲorE

ḲaĺV 

kamV

kVcwV

ḳudV

nENV

perV

ṗVtV

ṭo(w)q̇a

ṭVlV

ṭVwq̇V

ʔwǟrćwǝ̆́

kŏnmo

ɫeʔwńɨ (˜-ʡ-) ṗHaćwé ?sdǟ́nkwV̄  xGĕrkwe (˜-a) (x)qHǟ́ćwa (˜-e)

bőr

fata

corium

cutis

pellis

scortum

vellus

tergum

eye

76. sleep

спать

ʔamV

hu/od(V)ʔV

HumŋV

kVlV

ĺ/ḷayuĺ/ḷV

ŋūjV

ʡaw[y]V

[ʔ]u/ü[q]ye

tVrV

zVNV

ʒiħNV

ʒ́Vl̄(i)KE

ʒwVṗV

ʔVƛ_Vr- 

HV́wsVn

aludni

kwana

rintsa

dormire

conquiescere

fat

77. small

маленький

culV

cVḳV

cVrV ( ˜ c`-)

ć̣uʕ(V)ḷ/ĺV

ćERV

ḳuc(w)V

ḳVṭV

pVwjV

GwVmV́

ḳɨ̄ʔV́

lVkV (˜-ḳ-)

ā́hV

[ṭ]iHV

kicsi

kis

ƙarami

gajere

minutus

minor

parvus

exiguus

paulus

pusillus

brevis

humilis

vegrandis

feather

78. smoke

дым

kuz^mV

nVbV

[s]VmV

ṭVṭV

ǯun[k]V

čüŋV

sĭ́HwV (?)

füst

hayaƙi

fumus

nebula

odor

vapor

fire

79. stay

стоять

menV

sVlV

HrāgwV́

ä̆sÁ

allni

tsaya

stare

fish

80. star

звезда

dV[š]tV ?

HVzwVrV

ciŋwV

q̇ārq̇V̄

ʒwhắrī

csillag

tauraro

stella

astrum

sidus

fly

81. stone

камень

bVgV ( ˜ -ɣ-)

čajV ( ˜ č`-)

kiwV

ḳElV

ṭ/aj/lV

ti/e(ʔa)ĺo

č̣ä̆č̣wV

GŏrGV́

GwērV́

HV́mc̣V

ẋHĕrẋV

ko

kover

dutse

lapis

silex

saxum

petra

foot

82. sun

солнце

dilV

z^omV

nVʒV (˜ -ǯ-, -z-, -ž-)

si̯aẋu (-ɣ-)

s̄i[h]wV

hwēri-

Hwī́xq̇V

ʒǝ̆wɨ̆́

nap

rana

sol

full

83. swim

плавать

HojV

XoyV

ḳVjV

ǟmʒĔ́

uszni

yi iyo

 

nare

natare

fluitare

give

84. tail

хвост

ḳudV

ṗVĺV

[s]VPV

toḳE

c̣Ăq̇wĀ  

mēʁV́̆

fark

wutsiya

cauda

penis

good

85. that

тот

ʔa   ʔe

ʔu

mu(wV)

ʔu ( ˜ hu)

gV

az

wancan

 

 

ille

is [e]a

iste

qui

green

86. this

этот

ʔa   ʔe

ʔi (hi)

ʔu

cV ( ˜ č-)

ḳV

mu(wV)

ʔi

ez

wannan

hic

iste

qui

is [e]a

hair

87. tongue (organ)

язык

Ḳä[lH]ä

Ḳälya

ŋVnV

ṭiLV(Ḳū)

tilV(ŋV)

ɫamV 

ƛ̣ānpV́

mĕ́ɫc̣ĭ

nyelv

harshe

lingua

loquela

oratio

 

hand

88. tooth

зуб

c^iʡlV

ḳVmbV

palV

ṗVjNV

HV̄dV

HVʁwV́

ħŋwăħV̆ kVrǯwV

śtɨ̆ɫɦV

fog

haƙori

dens

head

89. tree

дерево

dʷirV

t[o]Ru

ḳUrV

mALV

marV

m[a]rwE

ṗUjV

wVngV

ʒ^äl̄V

c̣ǝ̆́ɫV 

(?)daró

HVǯwV

mV̆nč̣ḗ

fa

itace

arbor

stirps

stipes

styrax

trabs

 

hear

90. two

два

gagtV

jVŕV

maĺV

malV

tuʔV ( ˜ tuq̇V)

tüʔ[o]

nä̆́wši

(t)xq̇wV̄

kettő

ket

biyu

duo

heart

 

91. walk

идти

[c`]V(n)

[c`]V

gVrV

kä[lH]V

gUlE

käl(h)V

kVdV

lVktV

meŋV

mVrV

ṗomHV

däR[h]VkV

 ˜däR[h]Vga

kVrV́

menni

elmenny

tafi

bi

shura

ire

vadere

cedere

gradi

venire

horn

92. warm

теплый

duHlV

ṗäḳV

ṭ[ä]pV

Hĕrc̣Ŭ́

HūgwV

?lVmV (˜ ʎ-, ƛ-)

mHănV 

Ł_V(r)

meleg

na

ɗumi

tepidus

calidus

spassus

I

93. water

вода

ʔvpV

ʕEḳu

HvṗV

mEwV

wetV

ħwirɨ́

ɦwmēɦwā ( ˜-ǝ̄)

V̄[ṭ]wV 

śdwV́lV

xä̆́nɦɨ̆ (-ŭ)

viz

ruwa

aqua

liquor

latex

lympha

 

kill

94. we

мы

mi

ŋV

n̄V

wV

wVyV

Lǟ ?

mi

mu

nos

knee

95. what

что

CV

ḳV

mi

čV      

PV 

 xV

(xV́HV)

mi

mit

mine ne

mice ce

quod

know

96. white

белый

swVḳV

( ˜ c`w-, č`w-)

ḳV́lʡV  [št]ákwV

feher

fari

albus

candidus

leaf

97. who

кто

ḳV

Ḳo

hē-nV (?)

ki

kik

wane ne

wace ce

quis

lie

98. woman

женщина

ʔvmV

k/u/nV

SäwCV

ʎ(w)ɨ̆́rV

ʎ(w)ɨ̆́r-dV

qwä̆nV́

asszony

 

mace

femina

liver

99. yellow

желтый

HvlV

ʡ/GäHl̄u

Ḳon(h)V

KvŋV

ḳUjtV

P_ulʡ/ħ[ü]

ĕ́qwĂ

sarga

rawaya

flavus

luteus

long

100. you (singular) = thou

ты

nV

si

ṭ[u]

ẋwV

Hiʔu

wV     

xGwV

te

kai

ke

tu

louse

Вернуться к оглавлению

И.Н. Рассоха. Методика выявления древнейшего родства языков путем сравнения их базовой лексики с ностратической и сино-кавказской реконструкциями. Харьков, ХНАМГ, 2010.

 

 

БИБЛИОТЕКА ХРОНОСА

Редактор Вячеслав Румянцев

При цитировании всегда ставьте ссылку